در حالی که حریفان ایران در مذاکرات هستهای مکانسیمهای لازم برای بازگشت به دوران پیش از توافق را در هر زمان که اراده کنند در اختیار دارند اما متاسفانه واقعیتهای توافق صورت گرفته و روند اجرایی تعریف شده برای آن به نحوی است که در صورت نقض عهد طرف مقابل، ایران از مکانسیم لازم برای بازگشت به وضعیت پیش از توافق برخوردار نیست.
در حالی که برخی از اعضای گروه 1+5 به شدت غیرقابل اعتماد بوده و نگاهی به گذشته، سوابق سیاهی را از بدعهدیهای مکرر آنها نشان میدهد، خالی بودن دست ایران از مکانسیم بازگشت به گذشته میتواند انگیزه حریفان بدعهد را برای زیر پا گذاشتن تعهدات خود تقویت کند.
برخلاف اظهاراتی که مدعی است قطعنامههای پیشین شورای امنیت از میان رفته و ملغی شده است، این قطعنامهها در واقع فریز شده و در زمان مقتضی به راحتی قابل بازگشت و اعمال هستند. حریفان مذاکراتی ایران در توافق وین و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل سیستمی خودکار برای بازگشت قطعنامههای پیشین و تحریمهای ناشی از آنها طراحی کردهاند که به سیستم ماشه موسوم است.
در بند 12 این قطعنامه آمده است:«ذیل بند 41 منشور ملل متحد، تصمیم میگیرد که اگر شورای امنیت یک قطعنامه ذیل پاراگراف 11 برای ادامه اجرای لغو مصرح در پاراگراف 7 (a) تصویب نکرد، آنگاه در نیمه شب به وقت گرینویچ سیامین روز پس از دریافت تذکر اشاره شده در پاراگراف 11 به شورای امنیت، تمام قوانین قطعنامههای 1696 (2006)، 1737 (2006)، 1747 (2007)، 1803 (2008)، 1835 (2008) و 1929 (2010) که براساس پاراگراف 7 (a) لغو شده بود، بایستی به همان نحوی که پیش از تصویب این قطعنامه اعمال میشد، اعمال شود و تمهیدات اعلامی در پاراگرافهای 7،8 و 16 تا 20 این قطعنامه لغو میشوند، مگر آنکه شورای امنیت تصمیمی غیراز این بگیرد.»
این برگ برنده در دست حریف در حالی است که تا چند وقت دیگر ایران حدود 98 درصد از اورانیوم غنی شده خود را به خارج از کشور باید منتقل کند، سانتریفیوژهای فردو را برچیند و رآکتور اراک را تغییر کاربری دهد. در چنین شرایطی چنانچه طرف غربی به تعهدات خود عمل نکند، بازگشت به دوران فعلی عملاً غیرممکن خواهد بود. چرا که نه اورانیوم تحویل داده شده مسترد میشود و نه میتوان سانتریفیوژهای برچیده شده و رآکتور تغییر ماهیت یافته را به سادگی و سرعت به حالت پیشین بازگرداند. در چنین وضعیتی سوال ساده و اساسی از دست اندرکاران این است: در حالی که قرار است این توافق براساس اعتماد نباشد و اصولاً نمیتوان اعتمادی به طرف مقابل داشت، ضمانت اجرایی ما برای عمل کردن کامل و به موقع حریف به تعهدات خود چیست و اگر چنین شد چه میتوان کرد؟ این موضوعی است که آمریکاییها از ابراز آشکار آن نیز ابایی ندارند.
خانهای که دیگر اول نیست!
«جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری گفت: ضمانت اجرای توافق، نه مصوبات شورای امنیت و ساز و کارهای حقوقی، بلکه داشتههای از دست داده ایران پس از اجرای توافق است.
ارنست افزود: در ساز و کار در نظر گرفته شده، ما زمانی تحریمها را کاهش میدهیم که ایران همه اقدامات خود را انجام دهد.
وی در ادامه گفت: حتی اگر ایران اجازه بازرسی را هم صادر نکند، در آن زمان ایران به خانه اول یعنی روز آغاز مذاکرات باز خواهد گشت و باید دوباره برای مذاکره تلاش کند اما در شرایطی که دیگر 98 درصد ذخائر خود را از دست داده، اراک را بازطراحی کرده و سانتریفیوژهای خود را نیز برچیده است.
ارنست افزود: در واقع اگر ایران بخواهد اجازه بازرسی ندهد، دیگر امتیازهای قبلی برای مذاکره بعدی را نخواهد داشت.
به گزارش فارس،«هانس بلیکس» رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی گفت: با آنهایی که میگویند ایران با توافق به همه چیز رسید، مخالفم.
بلیکس افزود: ایران از همان ابتدا با کاهش سانتریفیوژهای خود به 5 تا هزار عدد موافقت کرد؛ حالا هم خود را به عدم بازفرآوری مواد هستهای متعهد کرده است.
خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی نوشت: باراک اوباما گفت: اگر ایران درباره توافق هستهای تقلب کند، تحریمها به سرعت باز خواهند گشت و این توافق رئیسجمهور بعدی آمریکا را در موضع قدرتمندتری در قبال ایران قرار خواهد داد.
به گزارش تسنیم، اوباما در ادامه به مسئله 3جاسوس آمریکایی اشاره کرد و گفت: ایران باید سه آمریکایی بازداشت شده را آزاد کرده و به پیدا شدن «رابرت لوینسون» نیز کمک کند.
«بنیامین کاردین» سناتور دموکرات آمریکایی نیز با اشاره به توافق هستهای گفت: در صورت اجرای توافق هستهای، آمریکا کمکهای بیشتری در اختیار اسرائیل قرار میدهد.
جان کری مدعی شد
ایران حامی تروریسم است
به گزارش خبرگزاریها، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با «الشرق الاوسط» مدعی شد: ایران به دلیل حمایتش از تروریسم و حوثیها[ی یمن] و حزبالله منزوی باقی خواهد ماند.
کری در ادامه ادعا کرد: حزبالله سازمانی تروریستی است و تا زمانیکه ایران از آن حمایت کند، با آنان مقابله میکنیم و با تحرکاتی که ایران در کشورهای دیگر از آن پشتیبانی میکند، مقابله میکنیم.
وی افزود: اگر توافق نمیشد، رژیم تحریم فرومیپاشید.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه گفت: ما محدودیتی 25 ساله بر تولید اورانیوم ایران لحاظ کردیم.
کری تصریح کرد: محدودیت غنیسازی 3/67 درصد ایران تا 15 سال ادامه خواهد داشت.
«باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا در برنامه «دیلی شو» گفت: از فاجعه دستیابی ایران به بمب اتم جلوگیری کردم.
آمریکا: توافق وین
بهترین توافق بود
در همین حال،«جان کربی» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری گفت: دولت آمریکا معتقد است که توافق با ایران نه تنها خوب بوده بلکه بهترین توافق بوده است. کربی افزود: ایران دوست ما نیست.
کیهان